Polska stoi u progu motoryzacyjnej rewolucji. Choć elektryfikacja transportu postępuje w naszym kraju wolniej niż w Europie Zachodniej, ostatnie miesiące przyniosły znaczące zmiany. W tym artykule analizujemy obecny stan rynku aut elektrycznych w Polsce, rozwijającą się infrastrukturę ładowania oraz perspektywy na najbliższe lata.

Rynek pojazdów elektrycznych w Polsce - aktualny stan

Według najnowszych danych z Licznika Elektromobilności prowadzonego przez PZPM i PSPA, na koniec września 2023 roku w Polsce było zarejestrowanych ponad 39 000 samochodów osobowych z napędem w pełni elektrycznym (BEV) oraz około 45 000 hybryd plug-in (PHEV). To wciąż niewiele w porównaniu do krajów skandynawskich czy Niemiec, ale dynamika wzrostu jest znacząca - liczba rejestracji nowych aut elektrycznych zwiększyła się o 49% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego.

Najpopularniejsze modele elektryczne na polskim rynku to:

• Tesla Model 3 i Model Y
• Volkswagen ID.4
• Skoda Enyaq
• Hyundai Kona Electric
• Kia e-Niro

Infrastruktura ładowania - postęp i wyzwania

Kluczowym elementem rozwoju elektromobilności jest dostępność i jakość infrastruktury ładowania. W tym aspekcie Polska nadrabia zaległości, choć wciąż pozostaje wiele do zrobienia.

Na koniec września 2023 roku w Polsce funkcjonowało:

• Ponad 5500 publicznych punktów ładowania
• Około 1900 stacji ładowania
• Ponad 900 szybkich punktów ładowania DC (o mocy ≥50 kW)

Infrastruktura rozwija się nierównomiernie - największą dostępność stacji ładowania obserwujemy w dużych miastach (Warszawa, Kraków, Wrocław, Poznań, Gdańsk) oraz wzdłuż głównych tras tranzytowych. Problem "białych plam" na mapie ładowarek dotyczy przede wszystkim mniejszych miejscowości i terenów wiejskich.

Największymi operatorami infrastruktury ładowania w Polsce są:

• GreenWay Polska
• Orlen Charge
• Tauron
• Innogy Go!
• EV+
• Tesla Supercharger

Wyzwaniem pozostaje nie tylko zwiększenie liczby stacji, ale również podniesienie ich mocy i niezawodności. Użytkownicy aut elektrycznych w Polsce coraz częściej zgłaszają problemy z dostępnością sprawnych ładowarek, zwłaszcza podczas podróży na dłuższych trasach.

Programy wsparcia zakupu pojazdów elektrycznych

Znaczącym impulsem dla rozwoju elektromobilności w Polsce był uruchomiony w połowie 2023 roku program "Mój Elektryk", oferujący dopłaty do zakupu lub leasingu samochodów elektrycznych.

Główne założenia programu:

• Dotacja do 27 000 zł dla osób fizycznych
• Dodatkowa premia dla posiadaczy Karty Dużej Rodziny - do 35 000 zł
• Wsparcie dla przedsiębiorców - do 70 000 zł
• Brak limitu ceny pojazdu dla firm
• Limit ceny 225 000 zł dla osób fizycznych

W ciągu pierwszych trzech miesięcy funkcjonowania programu złożono ponad 4500 wniosków o dofinansowanie, a cała pula środków (około 700 mln zł) ma zostać wykorzystana do końca 2025 roku.

Oprócz dopłat do zakupu, właściciele aut elektrycznych mogą korzystać z dodatkowych przywilejów:

• Możliwość poruszania się po buspasach (do końca 2025 roku)
• Zwolnienie z opłat za parkowanie w strefach płatnego parkowania (w wybranych miastach)
• Niższe stawki podatku akcyzowego
• Specjalne tablice rejestracyjne (zielone) umożliwiające identyfikację pojazdu elektrycznego

Perspektywy rozwoju elektromobilności w Polsce

Prognozy dotyczące rozwoju rynku pojazdów elektrycznych w Polsce są optymistyczne, choć wciąż dalekie od ambicji zakładanych w pierwotnej wersji Planu Rozwoju Elektromobilności.

Według ekspertów branżowych, do 2025 roku liczba zarejestrowanych pojazdów elektrycznych w Polsce może przekroczyć 150 000 sztuk, co stanowiłoby około 3-4% całego parku samochodowego. To znacznie mniej niż w krajach skandynawskich (gdzie udział BEV przekracza już 20%), ale wyraźnie więcej niż obecnie.

Kluczowe czynniki, które będą wpływać na rozwój elektromobilności w Polsce to:

1. Regulacje Unii Europejskiej

Zakaz rejestracji nowych samochodów spalinowych od 2035 roku oraz coraz bardziej restrykcyjne normy emisji CO2 dla producentów aut wymuszą szybszą elektryfikację oferty. To z kolei przełoży się na większą dostępność modeli elektrycznych w różnych segmentach cenowych.

2. Spadek cen pojazdów elektrycznych

Jedną z głównych barier rozwoju elektromobilności w Polsce pozostaje wysoka cena zakupu aut elektrycznych. Sytuacja powinna się poprawić w najbliższych latach dzięki:

• Spadkowi cen baterii (według prognoz BloombergNEF koszt produkcji akumulatorów spadnie o 50% do 2025 roku)
• Wejściu na rynek chińskich producentów oferujących modele w niższych cenach
• Rozwojowi segmentu aut elektrycznych klasy popularnej (przykładem jest Dacia Spring)

3. Rozbudowa infrastruktury ładowania

Zgodnie z planami rządowymi, do 2025 roku w Polsce ma funkcjonować około 10 000 publicznych punktów ładowania. Operatorzy sieci ładowania planują również uruchomienie większej liczby stacji ultra-szybkiego ładowania (o mocy 150-350 kW), co znacząco skróci czas uzupełniania energii.

4. Rozwój sieci energetycznej

Wyzwaniem pozostaje przygotowanie polskiej sieci energetycznej na zwiększone zapotrzebowanie wynikające z rozwoju elektromobilności. Potrzebne są inwestycje w modernizację infrastruktury przesyłowej i dystrybucyjnej oraz rozwój systemów zarządzania energią, zwłaszcza w kontekście ładowania w godzinach szczytu.

Wyzwania i zagrożenia

Mimo pozytywnych trendów, proces elektryfikacji transportu w Polsce napotyka na szereg przeszkód:

Struktura produkcji energii

Polski miks energetyczny wciąż w dużej mierze opiera się na węglu (około 70% produkcji energii elektrycznej). To powoduje, że rzeczywisty efekt ekologiczny używania pojazdów elektrycznych jest mniejszy niż w krajach o bardziej zielonej energetyce. Konieczna jest równoległa transformacja energetyczna w kierunku odnawialnych źródeł energii.

Bariera świadomościowa

Wielu polskich kierowców wciąż ma obawy związane z użytkowaniem aut elektrycznych - dotyczące zasięgu, dostępności infrastruktury ładowania czy trwałości baterii. Edukacja i informowanie o rzeczywistych możliwościach współczesnych pojazdów elektrycznych to ważne zadanie dla producentów, dealerów i mediów branżowych.

Dostępność używanych aut elektrycznych

Na polskim rynku wtórnym wciąż brakuje szerokiej oferty używanych samochodów elektrycznych w przystępnych cenach. To istotna bariera, zważywszy na fakt, że znaczna część Polaków kupuje auta z drugiej ręki. Sytuacja powinna poprawić się w perspektywie 3-5 lat, gdy na rynek wtórny trafią pojazdy z pierwszej fali elektryfikacji.

Podsumowanie

Elektryczna rewolucja w Polsce nabiera tempa, choć wciąż jesteśmy na początku drogi. Dynamika wzrostu liczby rejestracji aut elektrycznych, rozbudowa infrastruktury ładowania oraz programy wsparcia dają podstawy do umiarkowanego optymizmu.

W perspektywie najbliższych lat możemy spodziewać się:

• Szybszego rozwoju rynku elektrycznych samochodów dostawczych i flotowych
• Większej dostępności modeli elektrycznych w segmencie aut popularnych
• Rozwoju usług car-sharingu opartych na pojazdach elektrycznych
• Powstania krajowych producentów komponentów dla elektromobilności

Pełna transformacja transportu w kierunku zeroemisyjności to proces, który zajmie jeszcze co najmniej dekadę, ale trend jest jednoznaczny - przyszłość motoryzacji w Polsce, podobnie jak w całej Europie, będzie elektryczna.